De Hoge Raad heeft in juni 2024 bepaald dat belastingplichtigen recht hebben op aanvullend rechtsherstel als het werkelijke rendement in box 3 lager is dan het berekende forfaitaire rendement. In die gevallen moet de Belastingdienst de aanslag verminderen. Belastingplichtigen moeten zelf aantonen wat hun werkelijke rendement is. De Raad van State heeft een advies uitgebracht over het wetsvoorstel tegenbewijsregeling box 3.
Belastingheffing over inkomen uit sparen en beleggen in box 3 van de inkomstenbelasting gebeurt sinds 2001 op forfaitaire wijze. Het forfaitaire stelsel is in 2017 en 2023 gewijzigd om het in lijn te brengen met jurisprudentie van de Hoge Raad (HR). De HR heeft in het zogenoemde Kerstarrest box 3 van 24 december 2021 geoordeeld dat met de aanpassingen per 2017 het forfaitaire stelsel op stelselniveau in strijd is met het Verdrag tot bescherming van de rechten van de mens en de fundamentele vrijheden (EVRM). Naar aanleiding van dit arrest is voor de jaren tot en met 2022 rechtsherstel geboden via de Wet rechtsherstel box 3. Voor de jaren vanaf 2023 is de Overbruggingswet box 3 ingevoerd.
De HR heeft in juni 2024 bepaald dat belastingplichtigen recht hebben op aanvullend rechtsherstel als het werkelijke rendement in box 3 lager is dan het berekende forfaitaire rendement. In die gevallen moet de Belastingdienst de aanslag verminderen. Belastingplichtigen moeten zelf aantonen wat hun werkelijke rendement is.
Hoge Raad stelt regels
De HR heeft regels gegeven over de wijze waarop de Belastingdienst het werkelijke rendement moet bepalen. Dit wetsvoorstel neemt de regels over in een tegenbewijsregeling. Dit is een tijdelijke regeling die geldt tot de invoering van een nieuw box 3-systeem.
De Raad van State (RvS) schetst het dilemma van een op zichzelf rechtmatige tegenbewijsregeling én de doelmatigheid die ook van een wettelijke regeling wordt verlangd. De RvS stelt dat in dit geval de tegenbewijsregeling rechtmatig is, maar dat het de Belastingdienst voor grote opgave stelt in de uitvoering.
Formulier ‘Opgaaf werkelijk rendement’
De tegenbewijsregeling gaat flink wat vragen van zowel belastingplichtigen als de Belastingdienst. De hersteloperatie heeft grote impact op de capaciteit van de Belastingdienst, zowel op het gebied van ICT als personeel. Zo komt het formulier ‘Opgaaf werkelijk rendement’ beschikbaar, waarmee belastingplichtigen op een geautomatiseerde en gestructureerde manier hun werkelijke rendement kunnen opgeven.
Ruimte
De RvS onderkent dat de wetgever maar beperkte ruimte heeft de bepaling van het werkelijke rendement vorm te geven. Daar waar ruimte is – zoals bij de waardering van het eigen gebruik van onroerende zaken – luidt het advies om deze ruimte te benutten.
Op 20 februari 2025 is een debat over box 3 in de Tweede Kamer.
Bron: Raad van State