Knelpunt overdrachtsbelasting bij verkrijging economische eigendom voor juridische eigendom

Heeft u een overeenkomst – doorgaans een koopovereenkomst – gesloten tot verkrijging van de eigendom van een woning waar zelf gaat wonen en is deze woning eerst in economische eigendom verkregen? Dan kan het zijn dat u een beroep kan doen op de hardheidsclausule.

De overdrachtsbelasting pakt soms ongelukkig uit voor mensen die al de beschikking krijgen over de woning, vóórdat de levering van die woning bij de notaris plaatsvindt. Dit om bijvoorbeeld al te beginnen met de verbouwing van de woning. Het op deze wijze beschikking krijgen over de woning vormt een verkrijging van economische eigendom die is belast met overdrachtsbelasting tegen het algemene tarief. Het verlaagde tarief van 2% of de startersvrijstelling gelden dan niet. Mensen die een woning kopen realiseren dit zich vaak niet.

De bedoeling van deze mensen was om de juridische eigendom van een woning te verkrijgen en daarbij in aanmerking te komen voor het verlaagde tarief van 2% of de startersvrijstelling. Door de voorafgaande economische eigendomsverkrijging worden ze geconfronteerd met heffing van overdrachtsbelasting naar het algemene tarief.

Beleidsbesluit

Het bovenstaande probleem is onderkend. Daarom is het besluit genomen om in deze situaties het toepassen van het verlaagde tarief van 2% of de startersvrijstelling voor de overdrachtsbelasting toch met toepassing van de hardheidsclausule goed te keuren. Deze goedkeuring wordt in de vorm van een beleidsbesluit openbaar gemaakt. Daarin staat ook hoe de voorwaarden er precies uit gaan zien. Dit beleidsbesluit zal begin 2023 in de Staatscourant worden gepubliceerd.

Oplossing tot aan beleidsbesluit: hardheidsclausule

Wat kunt u doen, als u in een situatie verkeert zoals hiervoor is omschreven, tot het beleidsbesluit is gepubliceerd? U kunt een verzoek indienen om toch het verlaagde tarief van 2% of de startersvrijstelling toe te passen, met toepassing van de hardheidsclausule van artikel 63 van de Algemene wet inzake rijksbelastingen. Dit geldt ook voor de gevallen die nu al hebben plaatsgevonden.

Een verzoek wordt beoordeeld aan de hand van de feiten en omstandigheden van dat concrete geval. Uiteraard moet de situatie van u ook aan de overige vereisten van het verlaagde tarief van 2%-tarief of startersvrijstelling voldoen.

Indienen verzoek

U kunt het verzoek om toepassing van de hardheidsclausule indienen bij:

Ministerie van Financiën
Belastingdienst/Corporate Dienst Vaktechniek/team Brieven en Beleidsbesluiten
Postbus 20201
2500 EE Den Haag

Uitgangspunt en meer informatie

De overdrachtsbelasting kent 2 tarieven en diverse vrijstellingen. Zie voor uitgebreide informatie startersvrijstelling overdrachtsbelasting en Waarvoor geldt het tarief van 2% (overdrachtsbelasting)?.