Publicatieplicht ANBI

De publicatieplicht voor ANBI’s ging in op 1 januari 2014. 
 
Kerkgenootschappen en hun zelfstandige onderdelen en lichamen waarin zij zijn verenigd – die door middel van een groepsbeschikking als ANBI zijn aangemerkt – hadden 2 jaar uitstel voor deze publicatieplicht.

ANBI-publicatieplicht

Aanleiding voor de ANBI-publicatieplicht is het vergroten van het publieksvertrouwen in de filantropische sector. Dit is één van de doelstellingen van het in 2011 gesloten convenant van de overheid met de Stichting Samenwerkende Brancheorganisaties Filantropie (SBF). 
Volgens de regelgeving moet een ANBI via internet informatie over haar functioneren openbaar maken. Ook is uitgewerkt welke informatie dit dan precies moet zijn en binnen welke termijn de ANBI dit moet publiceren.
Er zijn enkele uitzonderingen en op onderdelen kan de ANBI ontheffing voor digitale publicatie aanvragen.

Welke informatie moet een ANBI publiceren?

Elke ANBI moet via een unieke URL haar gegevens publiceren. Er zijn commerciële partijen (bijvoorbeeld adviesbedrijven) en brancheorganisaties die een internetplatform bieden waarop ANBI’s dit kunnen doen. Publicatie van de gegevens op een openbare Facebookpagina voldoet ook.

De informatie die een ANBI moet publiceren is:

  • de naam van de instelling Als de instelling bij het publiek bekend is onder een andere naam dan die in de statuten staat, moeten beide namen worden gepubliceerd
  • het RSIN (Rechtspersonen en Samenwerkingsverbanden Informatie Nummer), ook wel het fiscaal nummer
  • de contactgegevens van de instelling
  • een duidelijke beschrijving van de doelstelling van de ANBI
  • de hoofdlijnen van het beleidsplan In hoofdlijnen moet in het beleidsplan staan welke werkzaamheden de instelling uitvoert, de manier waarop de instelling inkomsten verkrijgt en/of haar vermogen beheert en zij de inkomsten besteedt.
  • de functie van de (statutair) bestuurders
  • de namen van de (statutair) bestuurders
  • het beloningsbeleid Zowel het beloningsbeleid voor het statutaire bestuur, als voor de directie van de instelling en voor het personeel moet worden gepubliceerd. Voor deze laatste groep kan worden volstaan met een verwijzing naar de cao of salarisregeling voor het personeel, als dat van toepassing is. Daarnaast moet de eventuele beloning worden gepubliceerd, die de leden van het beleidsbepalend orgaan ontvangen voor werkzaamheden in die hoedanigheid. Deze is aan beperkingen onderworpen.
  • een actueel verslag van de uitgeoefende activiteiten, in ieder geval van het laatste jaar
  • een financiële verantwoording Het gaat om de balans, de staat van baten en lasten en een toelichting. De ANBI moet de financiële verantwoording binnen 6 maanden na afloop van het boekjaar publiceren. En dan moeten tenminste de gegevens van het laatste boekjaar worden gepubliceerd. Het publiceren van meer jaren is uiteraard toegestaan.

Publicatie financiële verantwoording

Een ANBI moet haar balans en een staat van baten en lasten met toelichting publiceren.
Het hangt van de aard en omvang van de instelling af op welke wijze zij de financiële cijfers moet opstellen. Uiteraard moeten de cijfers wel voldoende inzicht geven in het geheel. Een al te verdichte weergave voldoet niet. Zo moet de instelling de inkomsten, de kosten en de bestedingen adequaat uitgesplitst publiceren. Bij de bestedingen moet bijvoorbeeld een uitsplitsing plaatsvinden per rubriek of thema. Ook moet een overzicht van de voorgenomen bestedingen en een toelichting daarop, zichtbaar zijn. Bovendien moet de financiële verantwoording op instellingsniveau worden gepubliceerd en niet geconsolideerd.

Uitzonderingen bij de digitale publicatieplicht en ontheffing

Er is een aantal uitzonderingen voor de publicatieplicht. Zo hoeft een ANBI de namen van bestuurders van kerkgenootschappen niet te publiceren. De privacywetgeving staat namelijk niet toe dat de geloofsovertuiging van enig persoon in een register wordt bijgehouden. Vermelding van namen van bestuurders van een kerkgenootschap zou feitelijk neerkomen op het registreren van de geloofsovertuiging van die bestuurders. Deze komt namelijk, in het grootste deel van de gevallen, overeen met de overtuiging van het kerkgenootschap.
Kerkgenootschappen en zogenaamde zuivere vermogensfondsen – instellingen die niet actief geld of goederen werven – hoeven geen balans te publiceren. Zij moeten wel, naast de staat van baten en lasten, een overzicht van voorgenomen bestedingen plaatsen.
Christelijke geloofsgemeenschappen in stichtingsvorm en moskeeën in stichtingsvorm, vallen ook onder de uitzondering.
Op verzoek van de ANBI kan ontheffing worden verleend om de namen van bestuurders te publiceren. Wel moet dan worden aangetoond dat publicatie van deze namen een reëel gevaar oplevert voor de persoonlijke veiligheid van deze bestuurders of van hun familieleden. Heeft de ANBI een ontheffing, dan hoeft zij de naam van de bestuurder die in de ontheffing staat niet te publiceren. In de praktijk komt het niet vaak voor dat de Belastingdienst deze ontheffing verleent.