Een goed opgezet administratiemodel en intern beheersingsproces zijn van onschatbare waarde voor een onderneming waar veel contant geld in omgaat. Daarbij is een digitaal kassasysteem feitelijk onmisbaar. Als een ondernemer zo’n kassasysteem bewust verkeerd gebruikt, dan kan dat leiden tot serieuze fiscaalrechtelijke consequenties. Een voorbeeld hiervan is onderstaande uitspraak van Gerechtshof ’s-Hertogenbosch.
De ondernemer en zijn restaurant
Ondernemer X exploiteert sinds 2011 samen met zijn vader een oriëntaals restaurant middels een vennootschap onder firma (VOF). Het restaurant bestaat uit 2 verdiepingen. Op de 1e etage kunnen 160 gasten gebruikmaken van een lopend buffet. De benedenverdieping biedt plaats aan 200 personen, die kunnen kiezen uit het ‘all you can eat’-concept en ‘tepanyaki à la carte’. De bestellingen en betalingen legt X (of zijn personeel) elektronisch vast in een digitaal kassasysteem van het merk Yitong. In beide ruimten is een digitale kassa aanwezig.
Verborgen afroommodule op USB-stick
Bij de Belastingdienst is vanaf 2012 bekend dat bij bepaalde digitale kassasystemen van het merk Yitong op geavanceerde wijze omzet kan worden afgeroomd. De leverancier biedt de koper van zo’n kassasysteem namelijk de mogelijkheid om een USB-stick meegeleverd te krijgen, met daarop het programma met de afroommodule, genaamd back-up.exe, waardoor het lijkt dat het een back-up-module is. Deze module biedt de koper de mogelijkheid om – vóór het opmaken van de dagafsluiting – volledige bonnen of regels te verwijderen uit de omzet die in het kassasysteem wordt geregistreerd.
Boekenonderzoek Belastingdienst
De Belastingdienst stelt bij X een boekenonderzoek in naar onder meer de aanvaardbaarheid van de aangiften IB/PVV over de jaren 2011 en 2012. De inspecteur constateert dat X de omzet aantoonbaar heeft afgeroomd omdat de ondernemer frequent gebruik heeft gemaakt van de USB-stick met het programma back-up.exe, waarin een afroommodule verborgen zit.
De Belastingdienst is van mening dat de VOF in de gecontroleerde periode omzet heeft verzwegen en maakt een theoretische omzetberekening om deze verzwegen omzet te bepalen. De inspecteur komt op basis van redelijkheid en billijkheid uit op een afroompercentage van 20% en corrigeert de winst. Vervolgens legt hij een navorderingsaanslag én een rente- en boetebeschikking op over zowel het jaar 2011 als 2012.
Standpunt van X
X stelt voor het hof dat de inspecteur niet aannemelijk heeft gemaakt dat het afroomprogramma is gebruikt. Hij is het ook niet eens met de stelling dat de vereiste aangiften niet zijn gedaan en dat de bewijslast omgekeerd en verzwaard kan worden.
Oordeel van Gerechtshof ’s-Hertogenbosch
Het hof verklaart het hoger beroep van de inspecteur over de navorderingsaanslagen, rente- en boetebeschikkingen gegrond. Hij handhaaft de navorderingsaanslagen én rente en boetebeschikkingen. In beginsel acht het hof de boete van 100% passend en geboden. Er is in dit geval sprake van listigheid: het verstoppen van een afroommodule onder een icoon op de computer genaamd back-up.exe. In de omstandigheid dat de grondslag van de boeten is vastgesteld met toepassing van de omkering en verzwaring van de bewijslast, ziet het hof evenwel aanleiding om de vergrijpboeten te matigen met 20%.
Wat kan de fiscaal dienstverlener van deze gerechtelijke uitspraak leren?
Afhankelijk van de specifieke opdracht bestaat de mogelijkheid dat fiscaal dienstverlener zowel een adviserende als controlerende rol heeft richting zijn klant. Hij weet welk digitaal kassasysteem zijn klant bezit. Op basis van deze uitspraak van Gerechtshof ’s-Hertogenbosch zou hij zijn klant kunnen informeren over de mogelijke serieuze fiscale en financiële consequenties bij het feitelijk gebruik van een afroommodule. Hij behoort te beseffen dat hij hier een belangrijke en verantwoordelijke rol heeft.
Hebt u nog vragen?
Heeft dit artikel uw nieuwsgierigheid of interesse gewekt? Wilt u er graag meer van weten? U kunt reageren via dit forum. Indien gewenst nemen wij contact met u op.
Meer informatie
U leest meer over keurmerkafrekensystemen op http://www.keurmerkafrekensystemen.nl/.
Meer informatie over de eisen waaraan uw administratie moet voldoen vindt u op de pagina ‘Uw adminstratie’ op de site van de Belastingdienst.
U kunt ook de uitgebreide uitspraak teruglezen: https://uitspraken.rechtspraak.nl/inziendocument?id=ECLI:NL:GHSHE:2018:1284